Maandag 21 november 2022 | 20.00 – 21.30 uur | LUX, Nijmegen
Toeval, geluk, ongeluk, onrechtvaardigheid, heisa, verbroedering. Voetbal is het leven in negentig minuten stelt filosoof René ten Bos. De wedstrijd is een moment waarop het publiek even afstand kan nemen van de werkelijkheid. En tegelijkertijd zegt het spel ook van alles over de wereld buiten de lijnen. Kom luisteren naar René ten Bos en leer waarom de bal een sacraal object is, de magie van een wedstrijd niet verbroken mag worden en wat Maria Magdalena met het lichaam van Messi te maken heeft.
Filosofische vragen
Er wordt ‘oeverloos geluld’ over voetbal, observeert filosoof René ten Bos. Men discussieert over de uitslagen, klaagt over de blinde scheids, en mijmert over de échte wedstrijden van vroeger. Maar, zo stelt de filosoof: over de meest gespeelde sport ter wereld wordt verrassend weinig gefilosofeerd. En dat terwijl voetbal juist filosofische vragen oproept. Ten Bos dribbelt, als filosofische middenvelder, langs allerlei kwesties. Is de schwalbe en schijnbeweging nou nep, of een vorm van hyperrealiteit? En waarom is de keeper eenzaam?
Fysiek maar magisch
Voetbal is fysiek: zwetende lichamen rennen over een modderige grasmat achter een leren bal aan. Misschien is dat wel de reden dat filosofen zich er altijd verre van hebben gehouden, zo speculeert Ten Bos. Terwijl je filosofeert met je hoofd, speel je de populairste balsport ter wereld met je voeten. Eigenlijk enorm onhandig. Voeten, zo betoogt Ten Bos, staan ver af van de hoogcultuur. Beter nog, volgens de filosoof is voetbal ‘anticultuur’. Voeten zijn gewelddadig.
Een filosoof die wel de magie van voetbal begreep was Albert Camus (1913-1960), de Frans/Algerijnse filosoof en schrijver. Hij schopte het tot keeper in het Algerijnse elftal. Volgens Ten Bos was Camus nooit filosoof geworden, als hij niet gevoetbald had.
Politiek en maatschappelijk
De amateurwedstrijd op zaterdag mag dan het dagelijks leven onderbreken, als het gaat om topsport wordt voetbal juist heel politiek en maatschappelijk. Het is daarom belangrijk om kritisch te zijn over de werkomstandigheden bij de bouw van de stadions in Qatar, juist als je jezelf kunt verliezen in de schoonheid van een wedstrijd.
Kortom, René ten Bos stelt gepassioneerd: voetbal verdient de aandacht van filosofen.
Over de spreker
René ten Bos is filosoof aan de Radboud Universiteit. Hij onderzocht eerder de filosofie van het klimaat, water en elites.
Deelname
Deelname in de zaal kost € 7,50 | Medewerkers van de RU en het Radboudumc en Alumni Benefits Card-houders € 5,- | Studenten en scholieren en Radboud Reflects-abonnees gratis.